TI TIỆN VÀ ĐỐ KỴ

Sáng ra ngồi quán cà phê Cổ Đa, chợt nghe mấy người ở bàn bên cạnh trao đổi về văn học và triết học. Trộm nhìn sang, thấy có sáu người, hầu hết là lớn tuổi. Qua câu chuyện của họ, tôi đoán chắc họ là cán bộ giảng dạy ở một trường đại học nào đó. Trong đó có một vị luống tuổi, từng là giáo sư triết học ở Sài Gòn trước năm 75. Nghe ông phàn nàn về sự xuống cấp của đạo đức xã hội, về lòng ti tiện và lòng đố kỵ, rồi ông dẫn lời Balzac rằng “Lòng đố kỵ là sản phẩm ghê tởm của những tham vọng hụt, của những tài năng đẻ non, của những thất bại và của những hy vọng bị tổn thương”. Một người ngồi cạnh ông hỏi: “Ông giải thích thế nào về hai chữ ti tiện và hai chữ đố kỵ ?”. Ông nầy không giải thích mà kể một câu chuyện cổ Trung Hoa, rằng có hai người cùng đi qua cầu, một người tên Ti Tiện và một người tên Đố Kỵ. Bất chợt thấy một cô gái nhảy xuống sông tự tử, cả hai chàng trai cùng nhảy xuống cứu cô gái. Lúc ấy, trời nổi cơn giông và ông Bụt xuất hiện, nói: “Hai con đã làm việc tốt, ta thưởng cho hai con một điều ước, ai ước cũng được, nhưng người ước được một thì người kia được hai”. Cả hai chàng đều im lặng, ai cũng muốn người kia nói lên điều ước để mình được gấp đôi. Bụt hối thúc, anh Ti Tiện nói: “Con nhường cho anh Đố Kỵ ước”. Anh Đố Kỵ hỏi: “Anh nói thật không ? Có Bụt làm chứng nghen !”. Anh Ti Tiện gật đầu, anh Đố Kỵ nói: “Thưa Bụt, con ước mình bị đui một con mắt”.

Tức khắc, Bụt múa tay rồi biến mất, anh Đố Kỵ bị đui một con mắt, còn anh Ti Tiện đui hết hai con.